AA
Türkiye, 14 Mayıs 2023 Pazar günü beraber yapılacak
Cumhurbaşkanı ve 28. Dönem Milletvekili Genel Seçimleri için sandığa gitmeye
hazırlanıyor.
6 Şubat’ta yaşanmış olan Kahramanmaraş merkezli 11 ili etkileyen
depremler sebebiyle yeni önlemler altında yürütülen seçimlere 20 gün kaldı.
Bu seçimde, 5 yıl süresince vazife meydana getirecek cumhurbaşkanı ile
yeni parlamento üyeleri belirlenecek.
Seçimde, pusuladaki sıralamaya nazaran, Recep Tayyip Erdoğan,
Muharrem İnce, Kemal Kılıçdaroğlu ve Sinan Oğan, cumhurbaşkanı talibi olarak
yarışacak.
Milletvekili Genel Seçimi’ne ise 24 siyasal parti ile Türkiye
genelinde 151 bağımsız milletvekili talibi girecek.
Partiler ve ittifakları
Bazı siyasal partiler, “Cumhur”,
“Millet”, “Ata”, “Emek ve Özgürlük” ve
“Toplumcu Güç Birliği” ittifakları adı altında 5 ayrı ittifakla
seçime girme sonucu aldı.
Bu kapsamda, AK Parti, MHP, BBP ve Tekrardan Refah Partisi,
“Cumhur İttifakı” adıyla seçime katılıyor.
“Millet İttifakı”nı, CHP, İYİ Parti, Mutluluk
Partisi, Gelecek Partisi, Demokrasi ve Atılım Partisi (DEVA Partisi) ile
Demokrat Parti oluşturdu.
HDP ile Türkiye İşçi Partisi (TİP), “Emek ve Özgürlük
İttifakı” adı altına seçime giriyor.
Zafer Partisi ve Hakkaniyet Partisi, “Ata” ittifakı
adı altında, Türkiye Komünist Partisi, Türkiye Komünist Hareketi ve Sol Parti
ise “Toplumcu Güç Birliği İttifakı” adı altında seçime giriyor.
Türkiye geneli, 87 seçim çevresi
Seçime giren partilerden AK Parti, BBP, Hak ve Özgürlükler
Partisi, Halkın Kurtuluş Partisi, Memleket Partisi, Millet Partisi, MHP, Sol
Parti, Türkiye Komünist Hareketi, Türkiye Komünist Partisi, Vatan Partisi,
Tekrardan Refah Partisi ve HDP, 87 seçim çevresinin tümünde seçime katılıyor.
CHP 80, İYİ Parti 78, Zafer Partisi 75, Yenilik Partisi 74,
Genç Parti 72, Hakkaniyet Partisi 67, Anavatan Partisi 63, Güç Birliği Partisi 59,
Türkiye İşçi Partisi 55, Ulusal Yol Partisi 49, Hakkaniyet Birlik Partisi ise 47 seçim
çevresinde seçime giriyor.
Partiler, seçime katılmadıkları çevrelerde sandık kurulu
üyesi veremeyecek
Oyların sayım dökümünü meydana getirecek sandık kurullarının
oluşumuyla ilgili yeni bir karar alındı.
Seçimlerin Temel Hükümleri ve Seçmen Kütükleri Hakkında
Kanun’un ilgili maddesi gereği, son seçimlerde kendi listesinden yasama
meclislerinden birine seçilmiş minimum bir üyeye haiz olan yada YSK tarafınca
tespit ve duyuru edilen siyasal partilerden, o il ve ilçede teşkilatı bulunanlar,
il ve ilçe seçim kurullarında birer temsilci bulundurma hakkına haiz.
Kanuna nazaran, o seçim çevresinde seçime katılmayan partilerin
bu kurullarda temsilci bulundurma hakları bitiyor.
YSK, mevzuyla ilgili meydana getirilen başvurularda, bu madde
kapsamında karar verdi.
Buna nazaran, bazı seçim çevrelerinde seçime katılmayan
partiler, bu kurullarda temsilci bulunduramayacak.
YSK’nın son kararıyla, bu düzenleme yurt dışı sandık
kurulları de ilgilendiriyor olacak.
“Millet İttifakı”nın adı, fermuar modeli uygulanan
illerde pusulada yok
Millet İttifakı’nı oluşturan CHP ve İYİ Parti, “fermuar
modeli” denilen uygulama kapsamında 16 ilde ortak aday çıkardı.
Bu illerden Adıyaman, Hakkari, Çorum, Rize, Erzincan, Van,
Batman, Bartın ve Düzce olmak suretiyle 9 ilde CHP listelerinden, Gümüşhane,
Bitlis, Aksaray, Yozgat, Bayburt, Muş ve Çankırı olmak suretiyle 7 ilde ise İYİ
Parti listelerinden seçime girilecek.
CHP ve İYİ Parti yetkililerinin, ittifaka dahil partilerden
tekinin seçime girmiş olduğu bu bölgeler için hazırlanacak oy pusulalarında,
“parti logosu üstünde ittifak isminin yer alması” talebiyle YSK’ya yapmış olduğu müracaat reddedildi.
Buna nazaran, bu 16 ilde tek başına seçime giren CHP ve İYİ
Parti, pusulada ittifak yazısı altında değil, kendi logo ve listeleriyle yer
alacak.
Aynı karar, ittifaka dahil siyasal partilerden yalnız birinin
seçime girmiş olduğu bölgelerde öteki ittifaklar de ilgilendiriyor olacak.
191 bin 884 sandık kurulacak
Türkiye genelinde 973 ilçe, 1094 ilçe seçim kurulunda 191
bin 884 sandık kurulacak.
Yurt içi ve yurt haricinde toplam 64 milyon 113 bin 941 seçmen
oy kullanacak.
Yurt içinde 4 milyon 904 bin 672 seçmen ilk kez oy verecek.
Cezaevinde tutuklu ve taksirli suçlardan hükümlü seçmen
sayısı 53 bin 172.
Kahramanmaraş merkezli depremlerden etkilenen illerden
taşınan seçmenler, adresi kayıtlarını aldırdı.
Seçmenler, adres kaydını nereye aldırırsa orada oy
kullanacak, oylar o seçim çevresi için sayılacak.
Zelzele bölgesinden ortalama 133 bin seçmen öteki illere
kayıtlarını aldırdı.
Zelzele bölgesindeki faaliyetlerin hangi aşamada bulunduğunun
takip edeni için YSK mensubu ve üyelere bölgede incelemelerini sürdürüyor.
Bölgede araştırma meydana getiren Kurul üyeleri, sandık kurulacak
alanlarda sorun bulunup bulunmadığı ve var ise problemlerin çözümü için lüzumlu
emekleri yapıyor.
Yurt haricinde seçim
75 ülke ve 156 yerdeki yurt dışı temsilciliğinde sandık
kurulları oluşturuldu.
Gümrük kapılarında ve yurt dışı temsilciliklerinde 27 Nisan
2023 Perşembe günü oy verme işlemi başlamış olacak.
Gümrük kapılarında oy verme 14 Mayıs 2023 Pazar günü saat
17.00’de bitecek.
Yurt dışı temsilciliklerde ise oy verme işlemi, 9 Mayıs’ta
sona erecek.
Yurt dışı seçmen kütüğüne kayıtlı seçmenler, dinlence günleri
dahil 24 saat süreyle oy kullanılabilecek.
Gümrüklerde ise 4 bin 671 gümrük sandık kurulu kuruldu.
Yurt haricinde, 3 milyon 416 bin 98 seçmen oy kullanacak.
Yurt
haricinde ilk kez oy kullanacak seçmen sayısı ise 277 bin 646.
Oy verme saatleri 08.00-17.00
Tüm yurtta, oy verme saatleri 08.00-17.00 olarak
uygulanacak.
Oy vermenin bitiş saati geldiği halde sandık başlangıcında
oylarını vermek suretiyle bekleyen seçmenler var ise, sandık kurulu başkanı
seçmenleri saydıktan ve kimliklerini aldıktan sonrasında sıra ile oylarını
kullanmalarına izin verecek.
YSK’nın belirlediği bitiş saatinden sonrasında gelen seçmen oy
kullanamayacak.
Sandık başına gelen seçmen; Türkiye Cumhuriyeti kimlik
numarasını taşıyan nüfus cüzdanı, resmi dairelerce verilen soğuk damgalı kimlik
kartı, geçişlik, evlenme cüzdanı, askerlik belgesi, sürücü belgesi, hakim ve
savcılar ile yüksek yargı organı mensuplarına verilen mesleki kimlik kartı,
avukat, noter ve askeri kimlik kartı şeklinde kimliğini tereddütsüz ortaya koyan
resimli, resmi nitelikteki belgelerden birini başkana verecek ve seçmen sıra
numarasını söyleyecek.
Bu belgelerden birini vermeyen seçmen oy kullanamayacak.
Oylar hangi hallerde geçersiz sayılacak?
Seçmenler, cumhurbaşkanına ve milletvekillerine yönelik
tercihte bulundukları iki ayrı oy pusulasını aynı zarfa koyarak sandığa atacak.
Ilkin cumhurbaşkanı seçimine ilişik oy pusulalarının sayım ve
dökümü yapılacak.
Zarftan çıkan oy pusulalarında bir seçim türüne ilişik olanın
geçersiz olması, ötekinin geçersiz sayılmasını gerektirmeyecek.
“Evet” ya da “Tercih” mührü basılmayan,
birden fazla ittifaka, aynı ittifakta yer almayan parti yada adaya mühür
basılması halinde oylar geçersiz olacak.
Oy pusulasının bütünlüğünün bozulacak şekilde yırtılması
yada koparılması, pusula üstüne mühür haricinde yada mühür yerine herhangi bir
hususi işaretin, isim, imza kaşesi yada parmak izinin basılması da kullanılan oyu
geçersiz kılacak.
Ek olarak, oy pusulasının belirgin bir halde karalanması,
çizilmesi yada işaretlenmesi, zarftan işaret amacı taşıyan herhangi bir madde
çıkması hallerinde de oylar geçersiz sayılacak.
Gezici sandıklarda en fazla 25 şahıs oy verebilecek
Hastalığı yada engeli sebebiyle yatağa bağımlı seçmenler
için ilk kez 24 Haziran 2018’deki Cumhurbaşkanı Seçimi ve 27. Dönem
Milletvekili Genel Seçimi’nde uygulanan “gezici sandık” uygulaması,
14 Mayıs’taki seçimlerde üçüncü kez uygulamada olacak.
Gezici sandık uygulaması
yalnız il ve ilçe merkezlerinde yapılabilecek, bir gezici sandıkta azami 25
seçmen oy verebilecek.
421 ilçede kurulacak gezici sandıklarda 6 bin 215 seçmenin
oy kullanacak.
Bu seçimde ek olarak ilk kez, kendileri için hazırlanan
şablonla oy kullanacak görme engelliler için her sandığa şablon gönderilecek.
Seçim takvimi süreci iyi mi işleyecek?
YSK’nın seçim takvimine nazaran, seçmen data kağıtlarının
dökümüne ve dağıtımına başlandı.
Siyasal partilerden sandık kurulunda vazife alacak olan üye
listelerinin ilçe seçim kurulu başkanlığına verilmesi için süreç de başladı.
YSK tarafınca milletvekili kati aday listeleri de 19
Nisan’a açıklandı.
Seçim takviminin bundan sonraki süreci şöyleki işleyecek:
27 Nisan: Gümrük kapıları ile yurt haricinde oy verme işlemi
başlamış olacak.
4 Mayıs: Propaganda serbestliği ve bir kısım seçim yasakları
başlamış olacak.
7 Mayıs: Radyo ve tv propaganda konuşmaları
başlamış olacak. Seçmen data kağıtlarının seçmenlere dağıtımı tamamlanacak.
9 Mayıs: Yurt haricinde oy verme işlemi sona erecek.
13 Mayıs: Seçim propaganda süreci saat 18.00 itibarıyla sona
erecek.
14 Mayıs: Oy verme günü. Seçim yasakları saat 24.00’te sona
erecek. Cumhurbaşkanı seçimi geçici neticeleri saat 23.59’a kadar duyuru edilecek.
Cumhurbaşkanı seçimi ikinci oylamaya kalırsa
İlk oylamada geçerli oyların salt çoğunluğu sağlanmadığı
takdirde 28 Mayıs’ta yapılacak Cumhurbaşkanı Seçimi’nin ikinci oylamasına
ilişkin seçim takvimi ise şöyleki işleyecek:
15 Mayıs: İkinci oylamaya katılmaya hak kazanan adaylardan
birinin herhangi bir nedenle seçime katılmaması halinde aday ikamesi için
belirlenen süre saat 17.00’de sona erecek. Geçici sonuçların ilanının gecikmesi
halinde aday ikamesine ilişkin seçim takvimi buna nazaran teselsül ettirilecek.
Propaganda süreci başlamış olacak. Sandık kurullarının kararları ve tutanaklarına
karşı ilçe seçim kurullarına yapılacak itiraz süresi saat 17.00’de sona erecek
ve ilçe seçim kurullarınca en geç saat 23.59’a kadar karara bağlanacak.
16 Mayıs: İlçe seçim kurulu kararları ile birleştirme
tutanaklarına karşı il seçim kuruluna yapılacak itiraz süresi saat 17.00’de son
bulacak ve meydana getirilen itirazlar il seçim kurullarınca en geç saat 23.59’a kadar
karara bağlanacak.
17 Mayıs: İl seçim kurulu kararlarına ve il birleştirme
tutanaklarına karşı YSK’ya yapılacak itiraz süresi 17.00’de sona erecek. İlçe
seçim kurullarınca, sandık kurulu ve öteki görevlilerin değişikliklerinin
SEÇSİS’e işlenmesine başlanacak. Yurt dışı ilçe seçim kurulunca, var ise gizleme
ve ulaştırma kurulu, sandık kurulu ve öteki görevlilerin değişimleri
yapılacak.
18 Mayıs: İl seçim kurulu kararlarına ve il birleştirme
tutanaklarına karşı meydana getirilen itirazlar YSK tarafınca karara bağlanacak.
19 Mayıs: YSK tarafınca kati seçim neticeleri Resmi Gazete
ile radyo ve televizyonda duyuru edilmek suretiyle ilgili mercilere gönderilecek.
20 Mayıs: Gümrük kapılarında ve yurt haricinde oy verme işlemi
başlamış olacak.
24 Mayıs: Yurt haricinde oy verme işlemi sona erecek. Radyo ve
tv propaganda konuşmaları başlamış olacak.
27 Mayıs: Seçim propaganda süreci saat 18.00’de sona erecek.
28 Mayıs: Oy verme günü.
29 Mayıs: Cumhurbaşkanı seçimi geçici neticeleri duyuru
edilecek. Sandık kurullarının kararları ve tutanaklarına karşı ilçe seçim
kurullarına yapılacak itiraz süresi 17.00’de sona erecek ve meydana getirilen itirazlar
ilçe seçim kurullarınca en geç 23.59’a kadar karara bağlanacak.
30 Mayıs: İlçe seçim kurulu kararları ile birleştirme
tutanaklarına karşı, il seçim kurullarına yapılacak itiraz süreci saat 17.00’de
sona erecek ve en geç saat 23.59’a kadar karara bağlanacak.
31 Mayıs: İl seçim kurulu kararlarına ve il birleştirme
tutanaklarına karşı, YSK’ya yapılacak itiraz süresi sona erecek.
1 Haziran: İl seçim kurulu kararlarına ve il birleştirme tutanaklarına
karşı meydana getirilen itirazlar YSK tarafınca karara bağlanacak. YSK tarafınca kati
seçim neticeleri Resmi Gazete ile radyo ve televizyonda duyuru edilmek suretiyle
ilgili mercilere gönderilecek.
