‘Mecburi Karşılıklar Tebliği’nde değişim sonucu Resmi Gazete’de gösterildi. Kararla beraber mecburi karşılık oranı bankalar için yüzde 0, finansman şirketleri için yüzde 20 olarak belirlenecek.
Mecburi karşılık oranlarında değişikliğe gidilmesine dair bildiri, Resmi Gazete‘de yayınlanarak yürürlüğe girdi.
Meydana getirilen açıklamada “Mecburi karşılığa doğal olarak varlıklar için mecburi karşılık oranı bankalar için yüzde 0, finansman şirketleri için yüzde 20 olarak uygulanır” denildi.
Tebliğin 16 Eylül 2022’de yürürlüğe gireceği vurgulandı.
Bankalar için karşılık tesis oranı yüzde 30
Resmi Gazete’de piyasaya çıkan tebliğe bakılırsa, mecburi karşılığa doğal olarak krediler için yüzde 20 olan mecburi karşılık tesis oranı bankalar için yüzde 30 oldu.
Bileşik faiz oranının 1.4 katı üstünde bir faizle kullandırılan kredilerde kredi tutarının yüzde 20’si bloke edilecek.
1,8 katı üstünde faizli kredilerde bloke oranı yüzde 90 olacak.
Merkez Bankası’ndan mevzuya ilişkin meydana getirilen açıklamanın tamamı şu şekilde:
“Bankaların ve öteki mali kuruluşların bilanço içi yada bilanço dışı uygun görülen kalemlerini esas alan mecburi karşılık ve umumi disponibilite uygulamaları, 1211 sayılı Merkez Bankası Kanunu’nun 4’üncü maddesinde belirtilen Merkez Bankasının temel vazife ve yetkileri arasındadır.
Merkez Bankası finansal istikrarın desteklenmesi ve parasal aktarım mekanizmasının güçlendirilmesi amacıyla hem varlık hem de yükümlülük kalemleri üstünden mecburi karşılık ve menkul kıymet tesisi uygulamaları ile makro ihtiyati vasıta setini güçlendirmektedir.
Para Politikası Kurulu 26 Mayıs 2022 tarihindeki duyurusunda değerlendirme süreçleri tamamlanan güvence ve likidite adımlarının devreye alınacağını kamuoyu ile paylaşmıştır. Bu kapsamda 10 Haziran 2022 tarihinde piyasaya çıkan 2022/20 sayılı Bildiri ile yabancı para mevduat/katılım fonu yükümlülükleri üstünden Türk lirası cinsinden menkul kıymet tesisi uygulaması başlatılmıştır. Bu düzenleme kapsamında bankalar, Türk lirası mevduat/katılma hesaplarına dönüşüm hedeflerine bakılırsa belirlenen oranlarda menkul kıymet tesis etmektedir. İlk tesis 29 Temmuz 2022 tarihinde gerçekleşmiştir.
Para Politikası Kurulu 18 Ağustos 2022 tarihindeki duyurusunda kredilerin gelişme hızı ve erişilen finansman kaynaklarının amacına uygun şekilde tutumsal etkinlik ile buluşmasının yakından takip edildiğini, son dönemde belirgin şekilde oluşturulan politika-kredi faizi makasının parasal aktarımın etkinliğini azalttığını belirtmiştir. Bu çerçevede Kurul, parasal aktarım mekanizmasının etkinliğini desteklemek suretiyle, makroihtiyati siyaset setinin daha da güçlendirileceğini, değerlendirme süreçleri tamamlanan kredi, güvence ve likidite siyaset adımlarının da kullanılmaya devam edileceğini kamuoyu ile paylaşmıştır.
Meydana getirilen değerlendirmeler neticesinde, 23 Nisan 2022 tarihindeki duyuruda belirtilen mecburi karşılığa doğal olarak krediler için:
a) Yüzde 20 düzeyinde uygulanan mecburi karşılık tesisinin, uygulamanın etkinliğinin arttırılması amacıyla bankalar için yüzde 30 oranında menkul kıymet tesisi ile ikâme edilmesi,
b) 30 Aralık 2022 zamanı itibarıyla 29 Temmuz 2022 geçmişine bakılırsa yüzde 10 kredi gelişme oranını aşan kredi tutarı kadar menkul kıymetin bir yıl süresince tesis edilmesi,
c)Hariç tutulan kredi türlerinin harcama mukabili kullandırılmaması halinde menkul kıymet tesisine doğal olarak olması
kararlaştırılmıştır. Ek olarak,
d) Bildiri yayımı tarihinden itibaren 2022 yıl sonuna kadar kullandırılacak ticari nitelikteki kredilerde Merkez Bankası tarafınca piyasaya çıkan senelik bileşik referans oranın
1,4 katı üstünde senelik bileşik faiz oranıyla kullandırılacak kredi tutarının yüzde 20’si
1,8 katı üstünde senelik bileşik faiz oranıyla kullandırılacak kredi tutarının yüzde 90’ı
nispetinde menkul kıymet tesis edilmesine karar verilmiştir.
Yukarıdaki kararlara ilişkin teknik detaylar ilgili düzenlemelerde yer alacaktır.
Kamuoyunun bilgisine sunulur.”
