Moskova-Kiev hattında gerilime neden olan kirli bombalar, bağlı olduğu birçok faktörle dikkat çekiyor.
Rusya Müdafa Bakanlığı, geçen hafta yapmış olduğu açıklamada, Ukrayna ile ilgili bir iddia ortaya attı.
Bakanlık, Kiev’in kirli bomba kullanma hazırlığı içinde bulunduğunu ileri sürdü. Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov da bu ülkede radyoaktif içerikli bombayı üretebilecek teknolojiye haiz tesislerin bulunduğunu savundu.
Rusya’nın iddialarını başta Ukrayna olmak suretiyle Batılı ülkeler kati bir üslupla reddederken, Kiev yönetimi Internasyonal Atom Enerji Ajansı’nın ülkesindeki tesislerde araştırma yapması çağrısında bulunmuş oldu.
Kirli bomba nedir
Yaşanmış olan karşılıklı gerilimin arkasından kirli bombanın ne olduğu ve ne kadar tehlikeli olduğu soruları gündeme geldi.
Radyolojik dağıtım aleti olarak da malum kirli bomba, dinamit şeklinde geleneksel patlayıcıları ve uranyum şeklinde radyoaktif maddeleri birleştiren bir tabanca olarak öne çıkıyor.
Bu şekilde bir cihazın amacı, radyoaktif malzemeyi patladığı çevredeki alana dağıtmak ve böylece patlama yarıçapı içinde kirlenmeye niçin olmak.
Kirli bombanın kullanım amacı
“Kirli bomba” terimi kimi zaman öteki patlayıcı cihazlarla, bilhassa nükleer silahlarla karıştırılıyor. Bununla beraber, nükleer silahlar atomların bölünmesini içeriyor ve bu da büyük bir enerji salınımına niçin oluyor.
Kirli bombalar, fazlaca daha minik bir patlama yarıçapına haiz. Esas olarak altyapıyı yok etmek yerine radyoaktif toz, duman yada öteki malzemeleri dağıtmayı hedefliyor.
Kirli bomba patlarsa ne olur
ABD Nükleer Düzenleme Komisyonu şeklinde nükleer kurumlar tarafınca yürütülen araştırmalara nazaran, kirli bombanın patlaması, insanları öldürecek yada ciddi hastalıklara niçin olacak kadar ışınım yaymaz.
Geleneksel patlayıcılara kıyasla insanlara daha azca zararı olan olduğu söyleniyor. Sadece korku ve ürkü yaymada etkili oldukları belirtiliyor.
Patlamanın bağlı olduğu faktörler
Kirli bombaların niçin olduğu çevresel çekince, potansiyel olarak finansal açıdan maliyetli olabilen büyük ölçekli temizlik ihtiyacıyla sonuçlanabilir.
Araştırmacılara nazaran, kirli bombanın patlamasının niçin olduğu kirliliğin boyutu, patlayıcıların boyutu, kullanılan radyoaktif malzemenin miktarı, türü ve patlamanın gerçekleştiği hava koşulları dahil olmak suretiyle fazlaca sayıda faktöre bağlı.
Kirli bomba denemeleri
AA’nın aktardığına nazaran, kirli bomba yöntemleriyle savaşım ve bu tarz şeyleri kullanma çabaları rapor edilmiş olsa da, geçmişte kirli bomba kullanımına ilişkin herhangi bir kayıt bulunmuyor.
Haaretz gazetesinin 8 Haziran 2015 tarihindeki haberine nazaran, İsrail, Dimona nükleer reaktöründe kirli bombanın patlamasının hasarını ve öteki etkilerini ölçmek suretiyle dört senelik projeyle bağlantılı olarak çölde bir takım kontrol gerçekleştirmiş oldu.
Rusya ve ABD’de yaşanmış olan vakalar
1995’te Moskova’daki İsmailovski Parkı’na kirli bomba yerleştirildi sadece patlatılamadı. ABD, 2002’de El Kural ile bağlantılı olduğu nedeni öne sürülerek Jose Padilla adlı şahsı tutukladı.
Padilla’nın, ABD’nin bir şehrine kirli bomba yerleştirmeyi ve onu patlatmayı hedeflediği kaydedildi.
