Hastalık ilerleyene kadar çoğu zaman emare vermeyen karaciğer kanserinde minik değişikliklere dikkat etmek son aşama önemlidir. İşte riski artıran durumlar ve dikkat edilmesi ihtiyaç duyulan emareler.
Dünya genelinde görülme oranı en oldukça artan kanserlerden kabul edilen karaciğer kanserinin risk faktörleri ve önleme yolları hakkında hakkında bir çok insan yeterince informasyon sahibi değildir. Bundan dolayı, risk altındakilerin tertipli taramalardan geçmesi son aşama mühimdir.
Karaciğer kanseri emareleri çoğu zaman yalnız kanser ileri bir aşamaya ulaştığında ortaya çıkar, bundan dolayı tertipli taramalar hayatta kalma oranları için kritiktir. Düşük risk altındaki kişiler için tarama önerilmese de, tarama daha yüksek risk altındaki kişiler için yararlı olabilir ve hastalığın öteki organlara ulaşmadan ilkin ilerlemesini yavaşlatabilir.
Karaciğer kanseri riskini artıran durumlar
Kanserin nedenini kati olarak belirlemek çoğu zaman mümkün olmasa da bilimsel araştırmalar, belirli kanser türleri için hastalığa yakalanma riskini artıran birkaç risk faktörünün bulunduğunu ortaya koymuştur.
Yaş
Yaş genel olarak kanser gelişimi için en mühim risk faktörüdür. Yaş ilerledikçe, daha çok DNA değişikliği (mutasyon) birikir ve bunların bazıları kansere yol açabilir. İleri yaşlarındaki insanoğlu çoğu zaman DNA değişiklikleriyle savaşmak için daha azca etkili bir bağışıklık sistemine haizdir. Genel olarak, yeni teşhis edilen kanser vakalarının ortalama yüzde 70’i 60 yaşın üstündeki kişilerde bulunur. Bu, tertipli tıbbi kontrollerin önemini ortaya koymaktadır.
Alkol
Aşırı alkol tüketimi karaciğer kanseri riskini büyük seviyede artırır. Tüketim arttıkça risk artar ve sigara içen kişilerde daha da artar. Güvenli bir alkol tüketimi dozu yoktur. Bazı yayınlarda bilhassa kırmızı şaraplardaki bazı maddelerin yararlı olabileceğine dair veriler vardır sadece bu iddiaları doğrulayacak bilimsel hiçbir araştırma yoktur.
Kimyasallar
Fazlaca çeşitli kimyasallar ve öteki maddeler DNA hasarına ve kansere yol açabilir. Bazılarından kaçınmak kolaydır (mesela sigarayı bırakmak), sadece hava, yiyecek, su yada iş yerindeki malzemelerde olan kimyasallardan kaçınmak çoğu zaman imkansızdır. Malum kanserojenlerin bazıları aflatoksin, arsenik, asbest, benzen, berilyum, kadmiyum, etilen oksit, formaldehit, radon, trikloretilen ve odun tozudur.
Kronik irin
İltihaplanma, hasarlı dokunun iyileşmesine müsaade eden naturel bir fizyolojik süreçtir. İltihaplanma süreci beyaz kan hücrelerinin, dokunun iyileşmesine destek olmak için hücre büyümesini ve bölünmesini uyaran maddeler üreterek cevap verdiği, hasarlı doku tarafınca kimyasalların salınmasıyla adım atar. Hasar çözüldüğünde, iltihaplanma durur. Kronik iltihaplanmada ise süreç doku hasarı olmadan başlayabilir ve olması gerektiği vakit kendiliğinden sona ermez. Çözümlenmemiş enfeksiyonlar, anormal bir bağışıklık tepkisi yada aşırı kiloluluk benzer biçimde öteki durumlardan kaynaklanabilir. Zaman içinde, artan hücre büyümesi ve bölünmesi sebebiyle DNA hasarı meydana gelebilir. Bundan dolayı, mesela bilhassa karaciğer ve kolon kanseri gelişme riski artar.
Aşırı kiloluluk
Obez insanoğlu karaciğer kanseri de dahil olmak suretiyle çeşitli kanser türlerini geliştirme riski altındadır. Sıhhatli bir rejim, fizyolojik aktivite ve düzgüsel vücut ağırlığını korumak kanser riskini azaltabilir.
Sigara
Sigara, kanser ve kanser ölümlerinin önde gelen nedenidir. Etken ve eylemsiz içicilerin (sigara içen kişilerin yanında yaşayan kişiler) kansere yakalanma riski daha yüksektir. Sigara, akciğer kanseri, gırtlak, ağız boşluğu, yiyecek borusu, yutak, mesane, böbrek, karaciğer, mide, pankreas, kolon, serviks ve akut miyeloid lösemi kanseri benzer biçimde birçok kanser türüyle ilişkilendirilmiştir. Tütün kullanımı için güvenli sınırı yoktur ve tüm sigara içenlerin sigarayı bırakmaları şiddetle tavsiye edilir. Yaşları ne olursa olsun, sigarayı bırakan kişiler, sigara içenlere kıyasla mühim sıhhat yararlarına ve daha uzun yaşam beklentilerine haizdir.
Hepatit C
Sıhhat geçmişiniz de karaciğer kanseri riskini artırabilir. Hepatit C geçirdiyseniz, teşhis edildikten 10 yıl sonrasında karaciğer kanseri gelişebilir.
Hepatit B
Hepatit B de kansere niçin olabilir. Hepatiti olan hepimiz bir tabip tarafınca takip edilmelidir. Kanser yada virüs olup olmadığını belirlemek için yılda minimum bir tarama yapılması önerilir.
Karaciğer kanserinin 5 sessiz emaresi
Ciddi seviyelere ulaşana kadar çoğu zaman emare vermeyen karaciğer kanserinde minik değişikliklere dikkat etmek oldukça önemlidir. İşte size karaciğer hasarını söyleyebilecek bazı emareler.
Olağandışı karın ağrısı
Karaciğer kanseri olan bir çok insan üst karın bölgesinde ağrı yaşar. Doktorlar çoğu zaman asemptomatik bir hastayı muayene ettiğinde, karaciğere baskı uygulandığında ağrı verici bulunduğunu söylüyorlar. Bu bölgedeki ağrı ne olursa olsun karaciğer kanserine işaret etmez, bununla birlikte hepatit, dalak yada pankreas ile ilgili bir mesele da olabilir.
Sebepsiz kilo kaybı
Kilo yada iştah kaybı, bazı kanserler ve virüsler de dahil olmak suretiyle çeşitli hastalıklarda yaygın bir emaredir. Kilodaki ani bir düşüş ne olursa olsun kanseri göstermez, sadece gördüğünüz öteki belirtilerin kanser türüyle ilişkili olup olmadığını ne olursa olsun bir uzmana danışın.
İştah azalması
Göbek bölgesindeki aşırı oranda sıvı, normalden daha süratli bir tokluk hissine niçin olabilir. Kanser daima iştah yitirilmesine niçin olur. Geğirme ve mide bulantısı da dahil olmak suretiyle hazımsızlık problemleri de yaygındır.
Dışkıda değişim
İshal, karaciğer kanserinin yaygın bir emaresidir. Sindirilmemiş yiyecekler iyi emilmez ve sindirim sisteminden geçer.
Sarılık
Gözlerde yada ciltte sarılık emareleri karaciğer kanserine işaret edebilir. Sarılık ile beraber kaşıntınız var ise, bu iyi bir işaret değildir. Sarılık ek olarak pankreas ve safra kesesi kanseri de dahil olmak suretiyle öteki kanserlerin bir emaresidir. Bununla beraber, viral enfeksiyonlar (hepatit A yada bir tür besin zehirlenmesi benzer biçimde), alkol tüketimi yada öteki bozukluklar benzer biçimde kanserli olmayan durumlar sebebiyle de ortaya çıkabilir.
