Rusya-Ukrayna savaşı Türk sebze ve meyve ihracatçılarının faaliyetlerini aksattı.
Rusya’nın Ukrayna’ya yönelik olarak başlatmış olduğu operasyon örtü altı üretim merkezi Antalya halini vurdu. Operasyon sebebi ile Ukrayna ve Rusya ihracatı dururken sofraların vazgeçilmesi domates yüzde 60’a yakın ucuzladı.
İHRACAT YAPILAN ÜLKELERİN BAŞINDA RUSYA VE UKRAYNA GELİYOR
Üretilen ürünlerin en fazlaca ihracat edilmiş olduğu ülkelerin başlangıcında ise Rusya ve Ukrayna geliyor. 144 komisyoncu, 400’e yakın da tüccarın bulunmuş olduğu halde ürünlerin yüzde 40’ı domates, yüzde 20’si biber grubu, öteki sebzeler ise yüzde 40’lık kısmı oluşturuyor. Rusya’nın Ukrayna’ya 4 gün ilkin başlatmış olduğu operasyonda en fazlaca etkiledi yerlerden birisi de Antalya hali oldu. Hale gelen ürünlerin tutarları yedi gün öncesine bakılırsa yüzde 50’ye yakın düştü. Sofraların vazgeçilmesi domates ise yüzde 60’a yakın kıymet yitirdi.
DOMATESİN FİYATI 15 LİRADAN 5 LİRAYA DÜŞTÜ
Antalya halinde yedi gün ilkin 15 lira olan domates 5 liraya, 16 liraya satılan sivri biber 11 liraya, 12 liraya satılan çarli biber 8 liraya, 13 liraya satılan dolma biber 8 liraya, 13 liraya satılan patlıcan 11 liraya, 17 liraya satılan kabak 8 liraya 17 liraya satılan silor salatalık 14 liraya, 23 liraya satılan Kaliforniya biber 15 liraya kadar düştü.
Rusya ve Ukrayna’ya ihracat meydana getiren tırlar ise kontak kaparak hal içinde beklemeye başladı. İhracat yapılamayan ürünler iç piyasada kullanılıyor.
“ORAYA DÜŞEN BOMBALAR BİZE DE DÜŞMÜŞ GİBİ OLDU”
Savaşın en büyük tesirinin kendilerine bulunduğunu belirten Antalya Büyükşehir Belediyesi Toptancı Hal Kompleksi Komisyoncular Derneği Başkanı Hasan Ali Yılmaz “Oraya düşen bombalar bizlere de düşmüş şeklinde oldu. İsteriz ki bir an ilkin harp bitsin. İhracat için yurt dışına giden tırlarımız da geri gelmeye başladı. Buradan gitmeye çalışanlar da Antalya haline geri dönerek burada ürünler iç piyasaya satılmaya başladı. İhracatımız büyük seviyede durdu. Bu da sebze fiyatlarının düşmesine niçin oldu. Domates 5 lira seviyesine kadar düştü. Kabak 12 liradan 8 liraya kadar düştü. Dikenli salatalığımız en fazla Gazipaşa’da üretiliyor. Daha fazlaca ihracat yapılırdı. Şimdi satılamaz duruma geldi. Kaliforniya biberi yüzde 95 yurt dışına ihracat ediliyordu. Bu biberimiz de 23 liradan 15 liraya kadar düştü. Bu biberimiz Avrupa’ya da gitmezse 5 liraya kadar düşer.” dedi.
“DOMATESTE YÜZDE 66’LIK DÜŞÜŞ VAR SAVAŞTAN ÖTÜRÜ”
İhracat ürünleri hakkında data veren Yılmaz, “Domates, biber, salatalık bunların hepsi sebze olarak gidiyordu. Ukrayna’da tırları kalan arkadaşlarımız var. Marketler ne durumda bilmiyoruz. Pozitif yönde tesiri fiyatlar çiftçimiz açısından fena oldu fakat tüketici açısından iyi oldu. Ucuza sebze yiyecek. Fakat üretim olmadan tüketim olmaz. Üreticimiz için fiyatların düşmesi iyi olmadı. Fiyatlarda düşmeler Antalya haline yansıdı. Artık pazarcılar da yansıtmalıdır. Ben 15 gün ilkin 15-16 liraya satmış olduğum domatesi bugün 5-7 lira içinde satıyorum. Yüzde 66’lık düşüş var savaştan dolayı. Üreticilerin de hakkını korumak lazım. Sebze tutarları düştü. Bizlerden sonrasında market ve pazarcılar ne yapar bilmiyorum. Ümit ederim onlar da yansıtır.” dedi.
“SAVAŞ ÖNCESİ GÜNLÜK SADECE 30 TIR UKRAYNA’YA GİDİYORDU”
Antalya halinden meydana getirilen ihracatı değerlendiren Yılmaz, “Harp öncesi günlük yalnız 30 tır Ukrayna’ya gidiyordu. Bu yalnız sebze olanı. Bu ihracat şuan durdu. Şimdi Rusya’ya da gönderemiyoruz. Ukrayna üstünden Rusya ve Belarus’a da gidiyordu. Avrupa Birliği Rusya’ya girişi yasakladı. Karadeniz üstünden hariç gidiş yolumuz kalmadı. Yeniden yeni bir hat ne süre kurulur onu bilemiyorum.” dedi.
“ŞU ANDA 4 GÜNDÜR SADECE ROMANYA’YA 1 TIR GÖNDERDİK”
Antalya’dan yurt dışına ürün ihracat eden Mehmet Can Yürek, “Günlük averaj ben Ukrayna bölgesine 2 tır gönderiyordum. Şuanda 4 gündür yalnız Romanya’ya 1 tır yolladık. Bizim aldığımız fiyatlardan şuanki fiyatlar yüzde 40-60 içinde düştü. Harp her tarafı etkiledi. Daha fazlaca Kaliforniya biber ve domates götürüyorduk. Rusya’ya da Ukrayna üstünden gönderiyorduk. Alacak olduğumuz ödemeleri de alamadık. Her şey belirsiz. Bir an ilkin savaşın bitmesini isterim.” diye konuştu.
“SEVKİYAT OLMAYINCA ÜRÜNLER AĞAÇLARIN BAŞINDA BEKLİYOR”
Gaziler Mahallesi’nde çiftçilik meydana getiren Ender Kaya, “Ürünlerimizde Pazar sıkıntısı var. Sevkiyat olmayınca ürünler ağaçların başlangıcında bekliyor. Normalde 15 günde bir toplardım şuan toplamıyorum. Ne kadar bekleriz bilemiyorum. 23 TL’den 15 TL’ye düştü. Fakat sevkiyat olmayınca bunun da bir anlamı yok.” açıklamasını yapmış oldu.
“DOMATES VE BİBER FİYATLARINDA CİDDİ BİR DÜŞÜŞ OLDU”
Antalya Hali’nde komisyon olan Selahattin Yılmaz, yaşanılan durumu şu sözlerle söyledi: “Şu anda domates ve biber fiyatlarında ciddi bir düşüş oldu. Yüzde 90 ihracata giden ürünleri en fazlaca Ukrayna ve Rusya çekiyordu. 23 TL giden biber 10 TL kıymet yitirdi. Yurt dışına giden tırlarda geri döndü. İhracatçılar bu ürünleri de iç piyasada satmaya çalışıyor. Ürünlerde çoğunluk var. Talep azalınca fiyatlar azaldı. Fiyatlar fikir ziraatçi toplamak istemiyor.” ifadelerini kullandı.
“BÜTÜN TIRLARIMIZ ŞU ANDA BEKLİYOR”
Rusya ve Ukrayna’ya haftalık 2-3 tır sevkiyat meydana getiren Erol Yavuz, “Bir aydır ürünler pahalı olunca sevkiyat yapamıyorduk. Şimdi de harp çıktı. Tüm tırlarımız şu anda bekliyor. Ne Ukrayna’dan ürünler geri geliyor ne de ne de gidiyor. Oldukca fena durumdayız. 14 tane tırımız var. Göndermiyoruz. Tırlarımızın bazıları Ukrayna’da kaldı. En fazlaca domates taşıyordum. Ukranya’da mallar yapıyorduk. Paramızı alabilecek miyiz bilmiyorum. Şuanda kimse sevkiyat yapamıyor. Yapanlar da geri geliyor.” şeklinde konuştu.
