Son yıllarda oldukça popüler hale gelen ve sıhhatli beslenme dünyasında vazgeçilmezler haline gelen keten tohumlarının, sağlığa birçok değişik yönden pozitif tesiri bulunuyor. İşte 7 büyük faydası…
Keten tohumu; doyurucu, detoks edici ve müshil gücü ile lif ve protein açısından varlıklı bir besindir. Antioksidan ve koruyucu tesirleri ile çeşitli ilaçlarda ve besin takviyelerinde yaygın olarak kullanılır.
Ek olarak saç ve cildi yenileyici ve onarıcı özellikleri ile keten tohumu kozmetikte de kullanılır. Tohum yapısı esnektir ve hoş bir aromaya haizdir.
Keten, en varlıklı içeriğe haiz gıdalardan biridir. Keten tohumları, muhteşem omega 3 ve omega 6 içeriğine haiz, aşırı sıhhat kıymeti olan minik bir sıhhat deposudur.
Keten tohumu gıda değerleri
Keten tohumlarının bileşimi bitkinin çeşidine bağlı olarak değişebilir. Kurutma esnasında çevre ve tohumların işlenmesi önemlidir. Keten tohumları, keten çeşidine ve bitkinin yetiştiği yer ve ortama bağlı olarak yüzde 38 ila 45 içinde değişen bir yağ içeriğine haizdir.
Keten tohumu yağı, ana yağ asidi olarak yüzde 50 ila 62 bir omega 3 formu olan alfa linolenik asit (ALA) ihtiva eder. Ek olarak linoleik, oleik, palmitus ve stearik şeklinde iyi miktarlarda öteki yağ asitlerini de ihtiva eder.
Bu yağ içinde ne olduğu, insan sağlığı için fazlaca yararlı özelliklere haizdir. Omega3, omega 6 ve omega 9 olarak adlandırılan bu besinler, vücut onları üretemediğinden, kesinlikle besinlerle alınmalıdır.
Kimyasal bileşim üstünde meydana getirilen analizler fazlaca mühim bir antioksidan güce haiz karotenoidler olan lutein ve zeaksantin varlığını da göstermektedir. Keten tohumlarında bulunan öteki antioksidan bileşikler tokoferollerdir (E vitamini). Katı ve sıvı yağları acılıktan koruma kabiliyetine haiz yağda çözünen maddelerdir.
100 gram keten tohumunun gıda değerleri genel olarak şu şekildedir:
Yenilebilir kısım: %100
Kalori: 534 kcal
Su: 6,1 gr
Protein: 18,3 gr
Yağ: 42,2 gr
Çözünür karbonhidratlar: 1,55 gr
Toplam lif: 27,3 gr
Keten tohumu fazlaca varlıklı bir mineral ve vitamin deposudur. 5,73 mg demir, 255 mg kalsiyum, 30 mg sodyum, 813 mg potasyum, 642 mg fosfor, 4,34 mg çinko, 392 mg magnezyum, 1,22 mg bakır, 25,4 mcg selenyum, 1,64 mg tiamin, 0,16 mg riboflavin, 3,08 mg niasin, 78,7 mg kolin, 0,5 mg E vitamini ve 4,3 mcg K vitamini ihtiva eder.
Keten tohumunun yararları
Keten tohumları günümüzde alternatif tıp tarafınca apseler, nezle, hemoroid, boğaz, bağırsaklar ve mesane iltihabında yaygın olarak kullanılmaktadır. Keten tohumu, bronş iltihabını gidermek ve cilt iltihabını yatıştırmak için büyük yarar sağlar.
Günümüzde fitoterapide keten tohumu yağı, güneş yanığı tedavisinde muhteşem bir destek olarak kullanılır. Bilhassa cilt için bir irin giderici ve yumuşatıcı olarak önerilmektedir.
Keten tohumu yağı kozmetikte, bilhassa saçların tedavisinde parlaklık ve yumuşaklık verdiği için kullanılır.
Kuvvetli antioksidan tesir gösterir
Antioksidanlar, insan vücudunun oksidatif hasarı azaltmasına destek olan koruyucu maddelerdir. Keten tohumu üstünde meydana getirilen son emekler, yağda bulunan biyoaktif bileşenlerin antioksidan enerjisini ortaya koymaktadır.
Keten proteinlerinin yüksek sistein ve metionin oranları, insan vücudunun antioksidan kapasitesinde bir iyileşmeyi, hücre bölünmesi esnasında DNA’nın daha sıhhatli oluşmasını ve kolon kanseri riskinde bir azalmayı sağlar.
Araştırmalar, keten tohumu proteinlerinin kuvvetli antioksidan aktiviteye haiz bulunduğunu göstermektedir. Keten tohumlarının antioksidan aktivitesi, muhteşem E vitamini içinde ne olduğu ile güçlenir. Ek olarak, sinir sisteminin ve beynin muntazam emek vermesi için lüzumlu bir takım fosfolipid olan lesitin de ihtiva ederler.
İltihap önleyicidir
Keten tohumu, sıhhat için bilhassa yararlı olan iyi bir yağ asidi deposudur. Bunlar meşhur omega 3’ler ve yoldaşları omega 6 ve omega 9’dur.
Αlfa linolenik asit (ALA), omega 3 grubuna ilişkin çoklu doymamış yağ asitlerinden biridir. Bu bileşiğin irin önleyici özelliklere haiz olduğu bilinmektedir.
Keten tohumu yağının saflaştırılması yöntemiyle bilhassa varlıklı olduğu omega 3, omega 6 ve omega 9 bileşenlerini almak mümkündür. Bu yağ asitleri vücudun kendi başına üretemediği ve besinlerle alınabilen maddelerdir.
Keten tohumu yağının öteki bitkisel yağlara bakılırsa pozitif yanları, hem omega 3 hem de omega 6’yı daha dengeli bir oranda sağlayabilmesidir. Balık şeklinde hayvansal kökenli yağlarla karşılaştırıldığında, keten tohumlarının yağ bileşikleri daha azca etkilidir, bundan dolayı bunlar daima omega 3 kategorisine ilişkin olan öteki yağ asitlerini içermezler.
Omega 3 yağ asitlerinin kalp ve damar sistemi, merkezi sinir sistemi ve bağışıklık sisteminin baş düşmanı olan vücut içi iltihaplanmayı önlediği bilinmektedir. Ek olarak çeşitli enfeksiyonlara karşı vücut direncini artırırlar.
Kalp ve damar hastalıkları riskini azaltır
Bilhassa kalp krizinden ölüm oranı tüm dünya vatanlarında yüksektir. Bu yüzden birçok emek verme, ateroskleroz ile ilişkili kalp krizi görülme oranında farklılık gösteren ülkeler içinde yaşam seçimi, bilhassa yeme alışkanlıklarındaki farklılıklara odaklanmıştır.
Yedi ülkede meydana getirilen bir araştırma, iskemik kalp hastalığından ölüm oranının Japonya ve Akdeniz vatanlarında ABD Birleşik Devletleri ve Şimal Avrupa ülkelerine bakılırsa daha düşük bulunduğunu bildirmiş ve Japon rejimlerinde ve Akdeniz’de bolca oranda bulunan doymamış yağ asitlerinin rolünü vurgulamıştır. Araştırmalar, Omega 3 yağ asitlerinin kalp hastalıklarını önlenmesinde mühim bulunduğunu göstermektedir.
Omega 3 yağ asitlerinin sağlığa yararları, geniş çaplı çalışmalarla kapsamlı bir halde incelenmiştir. Sonuçlar, omega 3 yağ asitleri tüketen kişilerde kalp ve damar hastalıkları riskinde istatistiksel olarak anlamlı bir azalma bulunduğunu doğrulamaktadır.
Beyin fonksiyonlarını korur
Oldukça sayıda emek verme tarafınca vurgulanan ciddi omega 3 eksikliği, bazı kalp ve beyin hastalıklarının gelişiminde mühim bir risk faktörü olarak görülmektedir. Omega 3 eksikliği, beynin kırılganlığını artırır.
Yürütülen araştırmalar, ALA’nın kronik uygulamasının hipoksik-iskemik hasara karşı koruduğunu ve bir antidepresanınkine benzer bir aktivite uyguladığını, muhtemelen beyinde birden fazla mekanizmayı içeren ve nüzul önlemede uygulanabilecek etkisinde bırakır gösterdiğini bildirmektedir.
Cildi, saçı ve tırnakları korur
Keten tohumundaki yağ asitleri cilt üstünde yararlı etkilere haizdir. Yağ şeklinde, bir çok durumda epidermisin iltihaplanmasını azaltmaya ve sebum üretimini tekrardan dengelemeye destek sunar. Bu hem de sivilce, akne ve egzamaya karşı da faydalıdır.
Beslenme ile sonuçlar derhal ortaya çıkmaz, yararlı etkilerini görmeden ilkin keten tohumu almaya devam ederek birkaç ay beklemek gerekir. Tesirleri ek olarak saç ve tırnaklara kadar uzanır.
Çözünür ve çözünmez lif bakımından zengindir
Çözünür lif, suda çözündükleri için çözünür olarak adlandırılır. Kolesterol seviyelerini düşürmeye destek sunar, diyabeti hafifletir ve kan şekerini düzenler. Bunlar esas olarak suyla birlikte akışkan hale gelen polisakkaritlerden oluşur.
Selüloz ve ligninden oluşan çözünmeyen lifler emilmez ve dışkı hacmini arttırır, bağırsak hareketlerini destek sunar ve bir müshil tesiri oluşturur.
Keten tohumu lifleri kabızlık durumunda etkilidir, bundan dolayı suyu tutarlar ve dışkıyı daha sıvı hale getiren bir kütle oluştururlar. Ek olarak, irritabl bağırsak sendromunun niçin olduğu hastalıkların hafifletilmesinde ve ishal şeklinde bağırsak fonksiyon bozukluklarından sonrasında bağırsak florasının tekrardan dengelenmesinde faydalıdırlar.
Bu lifler, daha uzun bir tokluk hissi yaratırlar. Keten tohumu unu ile meydana getirilen bir ekmek yada keten tohumu içeren bir içecek kandaki toplam ve LDL kolesterolü mühim seviyede azaltır ve yağ atılımını artırır.
Keten tohumunun rejim lifleri, kan kolesterolünü düşürmek için yararlı bir naturel ilaçtır ve potansiyel olarak enerji dengesinde rol oynar.
Diyabeti hafifletir
Keten tohumları, proteinler açısından fazlaca varlıklı olmanın yanı sıra, alfa linolenik asit, lignanlar, polifenol ve bir fitoöstrojen olan secoizolariciresinol diglukosit (SDG) şeklinde bileşikleri ihtiva eder. Bunlar antioksidan, yağ yakıcı ve şekeri dengeleyen maddelerdir.
Şeker düşürücü etkisinde bırakır esas olarak SDG içeriğinden oluşur.
Keten tohumu iyi mi yenir?
Mutfakta keten tohumu çeşitli şekillerde kullanılabilir. Oldukça yönlü bir gıda olan bu tohumlar güzel ve hafifçe bir tada haizdir, karışımlarda neredeyse algılanamaz. Bu yüzden, tadını değişiklik yapma riski olmadan öteki besinlerle karıştırılabilirler. Su ile birleştiğinde geliştirdikleri madde yardımıyla iyi bir kıvam verici madde olabilirler.
Keten tohumları, lezzetlerinden fazlaca fonksiyonel özellikleri ve yararlı tesirleri sebebiyle gıdalarda kullanılır. Keten tohumlarının yararlı özellikleri esas olarak tüm tohumlar şeklinde tüketiminden yada tohumların öğütülmesiyle elde edilmiş unlardan yada onlardan elde edilmiş içeceklerden yada yağlardan elde edilir. Tüm tohumlar ve tohum türevlerinin pişmeden olarak kullanılması tercih edilir.
Tüm halinde olan tohumlar, tüketilmeden ilkin çiğnenerek ezilmedikleri yada doğranmadıkları takdirde bağırsak sindirim sistemine bozulmadan ulaşırlar bundan dolayı üzerlerini örten kabuk mide asitleri tarafınca tamamen çözülmez. Bu yüzden, gıda özelliklerinden en iyi şekilde yararlanmak için öğütülmeleri tavsiye edilir.
Bu şekilde yiyeceklere eklenebilirler. Yağlı kısımların süratli bir halde çürümesini önlemek için öğütme, tüketim anına yakın bir zamanda gerçekleşmelidir. Ezilmiş tohumun kullanımı bigün içinde yapılmalıdır.
Bununla beraber, tüm yada doğranmış keten tohumları pişirilebilir, ekmek, galeta unu, püresi vb. şeklinde unlu mamullerin hazırlanması için hamurlara eklenebilir.
Ek olarak tatlıların ve keklerin hazırlanmasında yumurtaların yerini alabilirler. Bu, bir çay kaşığı öğütülmüş keten tohumuna ortalama 3 çay kaşığı sıvı (su, sebze suyu, soya içeceği, meyve suyu vb.) ilave edilerek yapılabilir.
